Stem

Bij intensief of verkeerd gebruik kan de stem hees of schor worden. Iedereen kan wel eens last hebben van de stem, bijvoorbeeld bij een verkoudheid of na een feestje. Meestal zijn deze problemen van voorbijgaande aard.

Wanneer de klachten echter aanhouden en zelfs zoveel last geven dat het belemmerend wordt, spreekt men van stemstoornissen. Er zijn 2 soorten stemstoornissen, namelijk organische stemstoornissen en functionele stemstoornissen.

Organische stemstoornissen: hierbij zijn er afwijkingen aan het stemapparaat zelf, bijv. stembandverlamming, poliepen, stembandknobbeltjes.
Functionele stemstoornissen: hierbij is er sprake van een verkeerd gebruik van de stem (stemtechniek) of misbruik van de stem ( bijv. veel schreeuwen, stemmetjes).

Deze functionele stemstoornissen kunnen aanleiding geven tot een organische afwijking, zoals stembandknobbeltjes of poliepen.

Nogal wat beroepssprekers (leerkrachten, vertegenwoordigers, etc.) krijgen in hun loopbaan te maken met stemstoornissen. Vaak ontstaat dit omdat er niet de juiste verhouding is tussen stembelasting en stemrust. De stem heeft onvoldoende tijd om te herstellen. Ook kan er sprake zijn van een foutieve en/of inefficiënte spreektechniek. Intensief stemgebruik vermoeit de keel en het fijne weefsel van de stembanden. Die vermoeidheid kan zich over het hele lichaam uitbreiden, zodat men zich aan het einde van de dag soms doodop voelt.

Klachten kunnen zijn:
- heesheid / schorre stem
- wegvallen van de stem
- vermoeid of pijnlijk gevoel bij / na het spreken
- gevoel van prop in de keel (globusgevoel)

Door middel van onderzoek en observatie brengen wij de manier van ademen en stemgeven in kaart. In de therapie leer je het foutief stemgedrag af en leer je vervolgens het juiste stemgedrag weer aan. Soms is operatief ingrijpen door een KNO-arts noodzakelijk.

Brochure 'Ken je stem'

Larynxmanipulatie

Larynxmanipulatie is een therapievorm, die wordt gebruikt door gespecialiseerde logopedisten bij stem- en slikstoornissen. Zowel Esther als Lieke hebben deze scholing gevolgd en kunnen deze therapie bieden.

De therapie gaat uit van de spanning van de diverse spieren (musculi) en de invloed hiervan op het strottenhoofd (de larynx). De larynx bestaat uit diverse structuren die onderling aan elkaar vastzitten met ligamenten en spiertjes. Hiernaast hangt de larynx los in de hals en deze wordt enkel op de plek gehouden met spieren aan de benige structuren zoals het borstbeen, de schedel, de onderkaak en de wervels in de nek. Door deze constructie is de spanning van de spieren zeer bepalend voor de stand van de larynx. Een verkeerde spanning (tonus) van de spieren kan leiden tot klachten m.b.t. de beweeglijkheid van de larynx.

Wanneer larynxmanipulatie?

Stemproblemen: Het kan voorkomen dat een stemprobleem ontstaat doordat de beweeglijkheid van de larynx beperkt is door de spierspanning van bepaalde spieren.
Slikproblemen: Bij het slikken moet de larynx soepel kunnen stijgen en dalen. Dit kan worden beperkt door overspanning van bepaalde spieren.
Globusgevoel in de keel: Ofwel een brokgevoel in de keel. Bij KNO-onderzoek wordt er echter niets afwijkends gevonden. Foutieve spanningen van larynxspieren kunnen leiden tot dit brokgevoel. De patiënt is dan geneigd veel te hoesten en schrapen, maar dit zal het probleem waarschijnlijk enkel verergeren.

Adem

In de praktijk behandelen wij ook klachten met betrekking tot de ademhaling, al dan niet samenhangend met stemklachten. Dit kan gaan om problemen met ademhaling en ontspanning, hyperventilatie of COPD. Klachten daarbij kunnen o.a. zijn: benauwdheid, happen naar lucht, duizeligheid.

Stem- en ademproblemen kunnen voorkomen bij volwassenen en bij kinderen. De aanpak in de therapie is echter zeer verschillend.

Download informatie Hyperventilatie

Download informatie COPD